ابریشم هندی، برهان

ابریشم هندی یا برهان (در خوزستان ابریشم نامیده می شود)

نام علمی: Albizia lebbeck

نام های دیگر: Siris tree، Rattle pod، Woman's tongue tree

ابریشم درختی با ارتفاع 30 متر در مناطق بومی (Native lands) بوده، ولی در ایران به ندرت تا 12 متر می رسد. این درخت به طور گسترده در طول خیابانها برای تهیه سایه مورد استفاده قرار می گیرد. برهان درختی از تیره بقولات (Fabaceae syn. Leguminosae) و زیرتیره Mimosoideae می باشد، ولی برخی از رده بندی ها زیرتیره Mimosoideae را تیره ای مجزا به نام Mimosaceae در نظر می گیرند. این درخت نیتروژن هوا را به کمک باکتری های جنس ریزوبیوم تثبیت کرده و موجب حاصلخیزی خاک می گردد.

نام جنس ابریشم به افتخار طبیعت شناسی ایتالیایی به نام فیلیپو دگلی آلبیزی (Filippo degli Albizzi) آلبیزیا (Albizia) گذاشته شده است. ریشه لغوی واژه Woman's tongue tree جالب است، در این کلمه که به معنی درخت زبان زن است، صدای تق تق غلاف های برهان ناشی از وزش باد و برخورد غلاف ها به هم، به زیاد حرف زدن زنان تشبیه گردیده است.

سیستم ریشه برهان کم عمق و گسترده است، و به همین دلیل برای پروژه های نگهداری خاک و مبارزه با فرسایش مناسب است. برگها مرکب دوبارشانهای (Bipinnate compound) بوده و به صورت متناوب روی ساقه های استوانه ای خال خالی مستقر هستند. گل آذین های سرسان کمی بعد از ظهور برگ های جدید ظاهر می شوند. گل های خوشبوی آن دارای پرچم های بیشماری است. میوه به صورت غلاف یا نیام (Pod or legum) بوده و چرم مانند است. غلاف های ناشکوفای (Indehiscent) ابریشم حتی با ظهور گل های جدید روی درخت می مانند. بذرهای ابریشم سخت و قهوه ای رنگ هستند. در برخی نواحی جهان از بذرهای آن برای تهیه لوازم آرایشی به عنوان یک هنر و نیز سرگرمی استفاده می شود.
این درخت بومی افریقا و آسیای گرمسیری (Tropical asia) است. در بسیاری از نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان مورد استفاده قرار می گیرد. در ایران در استان های خوزستان (اهواز، دزفول، شوشتر، آبادان و ...)، بوشهر، فارس و هرمزگان کاشته شده است. در دانشگاه رامین، این درخت را می توان در بین محوطه کلاسی قدیم و کتابخانه، و در مسیر محوطه کلاسی قدیم به سمت مدیریت مشاهده کرد.
این درخت خاک های حاصلخیز با زهکشی خوب را ترجیح می دهد، ولی می تواند در خاکهای فقیر نیز رشد کند. در خاک های رسی سنگین با زهکشی ناکافی با مشکل مواجه می شود. دامنه وسیعی از واکنش خاک (Soil reaction = Soil pH) را می تواند تحمل کند. اجتماعات قوی میکوریزا با ریشه های برهان، قابلیت جذب فسفر را بالابرده است، به طوری که با افزودن کود فسفره به خاک، درخت واکنش خاصی نشان نمی دهد.
هر چند که می توان بدون تیمار این درخت را تکثیر کرد، ولی به علت اینکه بذرها دارای پوشش سخت و مومی هستند، بایستی عمل خراش دهی (Scarification) روی آن ها انجام شود، تا نتیجه بهتری بدست آورد.

عکس از بلوار طباطبایی در دزفول

Photo from Tabatabei BLVD, Dezful, Khuzestan, Iran

دستور زبان لاتین گیاه شناسی

دستور زبان لاتین گیاه شناسی بسیار رسمی بوده و از دستور زبان سنتی خیلی ساده تر است. با این حال لازم است که بدانید در زبان لاتین نام ها (مانند نام تیره و جنس) دارای "جنسیت"، "تعداد" و "مورد" هستند و بنابراین در واژه هایی که برخی از صفت ها به اسم ملحق می شوند باید این صفت ها با اسم سازگاری داشته باشند.

"جنسیت" بدین معنی است که تمام اشیاء یا مونث، یا مذکر و یا خنثی هستند. در زبان انگلیسی تقریبا تمامی اشیاء خنثی در نظر گرفته می شوند. در زبان فارسی نیز بدین گونه است که تمامی اشیاء نه مذکر هستند و نه مونث (به جز مواردی مانند خورشید که مؤنث محسوب می شوند). جنس در پایین بیشتر توضیح داده شده است. "تعداد" بدین معنی است که اشیاء ممکن است مفرد و یا جمع باشند. در زبان انگلیسی هم مفرد کلمه و هم جمع کلمه وجود دارد مانند Man و Men و یا اینکه با افزودن"s" و یا "es" به آخر کلمه، کلمه مفرد به جمع تبدیل می شود. همانطوری که مطلع هستید زبان فارسی نیز این چنین است، بدین صورت که بعضی از کلمه ها هم دارای مفرد و هم جمع هستند که از زبان عربی وارد فارسی شده و مورد قبول واقع شده است (مانند جمع مکثر کتاب که می شود کتب) و یا با افزودن "ها" و یا "ان" به آخر کلمه، کلمه مفرد به جمع تبدیل می شود. در حالی که در زبان لاتین تفاوت ها بوسیله حروف آخر کلمه مشخص می شوند. "مورد" به آسانی قابل توصیف و درک نمی باشد و بنابراین از توضیح آن صرف نظر می کنیم (ولی می توانید با رجوع به کتاب The Names Of Plants در مورد این زمینه مطالعه کنید).

نام جنس هایی که مفرد هستند به عنوان حالت فاعلی در نظر گرفته می شوند. Solanum "به معنی تسکین دهنده" از استفاده از تاجریزی به عنوان یک داروی گیاهی مسکن مشتق شده است. جنسیت نام جنس از نام لاتین و یا یونانی گرفته شده است، و اگر تفاوت داشته باشد بوسیله نویسنده این نام، انتخاب شده است. به عنوان یک راهنمایی کلی نام هایی که با "us" خاتمه پیدا می کنند اگر درخت نباشند (مانند Fagus، Pinus، Quercus، Sorbus که مونث محسوب می شوند) مذکر هستند. نام هایی که با "a" خاتمه می یابند مونث و آخر کلمه هایی که "um" است خنثی هستند. نام هایی که با "on" خاتمه می یابند مذکر هستند، و اگر این نام ها همچنین بتوانند "um" بگیرند خنثی هستند (مانند جنس گوجه فرنگی Lycopersicon یا (Lycopersicum. نام هایی که با "ma" ختم می شوند خنثی هستند؛ نام هایی که با "is" خاتمه می یابند اکثرا مونث هستند و یا مذکر بوده و به عنوان مونث در نظر گرفته می شوند. حرف آخر "e" نیز خنثی است و سایر حروف آخری که مونث هستند شامل "ago"، "odes"، "oides"، "ix" و "ex"می باشند.

معانی واژه های لاتین که در نام گذاری گیاهی بیشتر استفاده می شوند.

معنی به فارسی	واژه لاتین
سفید	albus, a, um
در زمین­ های زراعی پیدا می­ شود	arvensis, e
معمولی	communis, e
با حاشیه­ های پیچیده یا موجدار	crispus, a, um
خوراکی	esculentus, a, um
صاف	glaber, bra, brum
بزرگ	grandis, e
باغی	hortensis, e
بدون خار	inermis, e
با برگ­ های طویل	longifolius, a, um
بزرگ­ترین	maximus, a, um
کوچک	minor, us
سیاه	niger, ra rum
دارویی	officinalis, e
مصرف به عنوان سبزی	oleraceus, a, um
شاهانه	regius, a, um
مار مانند	serpentinus, a, um
زراعی	sativus, a, um
وحشی	sylvestris, e
معمولی	vulgaris, e

References
Botanical Plant Name Dictionary from FloridaGardener. com http://floridagardener. com/misc/botanicaldictionary. htm
Gledhill D. (2008). The Names of plants, Forth ed. Cambridge University Press.

دانلود کتاب و پوستر

1- کتاب انگلیسی اصلاح سبزی 1

2- کتاب انگلیسی اصلاح سبزی 2

لینک های دانلود به دلیل قوانین نسخه برداری حذف گردیدند.